Pośród wszystkich niedziel Wielkiego Postu na specjalne wyróżnienie zasługuje czwarta. Od różowego koloru szat liturgicznych nazywa się ją „Różową niedzielą”. Niektórzy historycy próbują tłumaczyć radosny charakter tejże niedzieli tak zwanym rytem „otwarcia uszu”, który celebrowany był w środę poprzedzającą tę niedzielę. Obrzęd ten, nazywany także „Effeta”, stanowił etap przygotowujący do przyjęcia sakramentu chrztu. Celebrans dotykał dużym palcem prawego i lewego ucha oraz zamkniętych ust kandydatów do chrztu i mówił: „Effeta, to znaczy: Otwórz się”. Obrzęd symbolicznie wyrażał konieczność łaski Chrystusa do przyjęcia słowa Bożego i głoszenia go innym.

Czwarta Niedziela Wielkiego Postu to także "Niedziela wytchnienia". Ostry rygor postny był tego dnia łagodzony. W nawiązaniu do czytanego w liturgii słowa ewangelicznego fragmentu o nakarmieniu głodnych tłumów chlebem i rybami (w liturgii katolickiej obecnie tylko w formie nadzwyczajnej formie rytu), nazywano ten dzień również "Niedzielą pięciu bochenków". Ewangelia mówi tego dnia o opiece Chrystusa nad Kościołem podążającym drogą postu. Opowiada również o ludziach, którzy doświadczywszy cudu, chcieli obwołać Jezusa królem, On jednak „odszedl sam jeden na górę”. Kościół przypomina to wydarzenie jako na kolejny znak, ukazujący, na czym polega prawdziwe królowanie Chrystusa i jak nietrwałe było odkrycie w Nim przez ludzi zapowiadanego Proroka…

ZARZĄDZENIE BISKUPA ŁOMŻYŃSKIEGO

PO WPROWADZENIU STANU ZAGROŻENIA EPIDEMICZNEGO

Z powodu wprowadzenia w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego i ze względu na obowiązujące wraz z nim przepisy prawa państwowego jesteśmy w tym wyjątkowym czasie zobligowani do dostosowania naszego życia religijnego do zaleceń władz świeckich. Wprowadzone regulacje prawne mają na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa poprzez ograniczenie kontaktów między obywatelami.

Nawiązując do mojego listu pasterskiego z dnia 13 marca br., udzielonej już dyspensy od obowiązku uczestnictwa w niedzielnej Mszy św. oraz zachęty do osobistych i rodzinnych form życia duchowego, niniejszym wprowadzam w życie następujące postanowienia:

1. Zawieszam wspólnie celebrowane nabożeństwa (Gorzkie Żale, Drogi Krzyżowe, Godzinki, Różaniec, Koronka do Miłosierdzia Bożego i inne), a uwzględniając ich bogactwo duchowe, zachęcam do indywidualnego i rodzinnego ich odprawiania.

2. Zawieszam spotkania formacyjne, katechezy (np. spotkania dla narzeczonych), wszelkie formy rekolekcji, pielgrzymki oraz wszelkie inne zgromadzenia o charakterze formacyjnym lub pozaliturgicznym.

3. We wszystkich Mszach św. (niedzielnych, obrzędowych i w dni powszednie) wraz z duchowieństwem parafialnym, posługującymi w liturgii i uczestnikami może brać udział maksymalnie 50 osób. W wypadku pogrzebu należy ograniczyć liczbę uczestników do najbliższej rodziny (maksymalnie 50 osób). Według uznania Proboszcza zezwalam na zwiększenie liczby Mszy św. w niedziele. Informację o dodatkowych godzinach celebracji należy podać w ogłoszeniach parafialnych, gablotach i na drzwiach kościoła, w mediach społecznościowych oraz na stronie internetowej parafii. Polecam, aby liturgia była sprawowana bez zbędnego przedłużania.

4. Jeśli w parafii jest prowadzona w ciągu dnia adoracja Najświętszego Sakramentu, obowiązkiem proboszcza jest zorganizowanie jej w taki sposób, aby jednocześnie w kościele nie przebywało więcej niż dopuszczalna przez prawo państwowe liczba osób (maksymalnie 50).

5. Udział wiernych w Mszach św. w kaplicach prywatnych, pół publicznych i publicznych mieszczących się w domach zakonnych, wspólnot kościelnych etc. oraz w zakładach opieki, opiekuńczo-leczniczych, szpitalach etc. zostaje ograniczony wyłącznie do mieszkańców lub pracowników. Zabraniam udziału w tych celebracjach członkom służby liturgicznej oraz jakichkolwiek innych osób nie będących mieszkańcami, pracownikami lub podopiecznymi placówek. W wypadku gdyby liczba osób uprawnionych do udziału we Mszy św. lub nabożeństwie wynikającym z konstytucji zakonnych była większa niż dopuszczona prawem liczba 50 osób, zarządzam, aby zorganizować taką liczbę celebracji, by zachowane zostały przepisy prawa państwowego.

6. Zachęcam, aby w trakcie adoracji Najświętszego Sakramentu kapłani sprawowali sakrament pokuty i zobowiązuję proboszczów do przestrzegania norm dotyczących liczby zgromadzonych w kościele osób. Jeżeli przemawiają za tym okoliczności funkcjonowania parafii, polecam zorganizowanie odpowiednich służb parafialnych odpowiadających za zachowanie norm prawnych dotyczących liczby wiernych zgromadzonych w kościele. Takim służbom należy zapewnić odpowiednie środki ochronne.

7. Zalecam, aby osoby konsekrowane i duchowni (w kościołach lub kaplicach domowych, bez udziału wiernych świeckich) oraz świeccy (we własnych domach), zgodnie z komunikatem Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski z dnia 13.03.2020 r., każdego dnia, o godzinie 20.30, odmawiali Różaniec w intencji osób chorych oraz tych, którzy się nimi opiekują, jak również służb medycznych i sanitarnych, a także o pokój serc i łaskę nawrócenia.

8. Przypominam, że Msze św. transmitowane przez środki masowego przekazu oraz inne modlitwy dają możliwość duchowego przeżywania tajemnic wiary, które w tych nadzwyczajnych okolicznościach mogą być nieocenione dla dobra duszy i społeczeństwa. Jednocześnie formy te wymagają zachowania odpowiedniego sposobu uczestnictwa. Wyrażam wdzięczność mediom ogólnopolskim, diecezjalnym oraz parafialnym za to, że stwarzają szeroką ofertę duchowego przeżycia poprzez transmisje telewizyjne, radiowe oraz internetowe.

9.Przypominam wszystkim, których obowiązuje wprowadzenie w życie powyższego zarządzenia, że, uwzględniając powagę sytuacji oraz naszą odpowiedzialność za wiernych, zgodnie z kan. 273 i 274 par. 2, osoby te powinny zrealizować wprowadzone zarządzenia bezwarunkowo, ze świadomością konsekwencji wynikających z prawa świeckiego i kościelnego.

10.Zarządzenie powyższe obowiązuje od chwili ogłoszenia do odwołania. Zobowiązuję do śledzenia stron internetowych oraz profili w mediach społecznościowych Diecezji Łomżyńskiej, gdzie na bieżąco będą publikowane wszelkie aktualizacje.

Czcigodni Bracia i Siostry, drodzy Kapłani, Osoby życia konsekrowanego, umiłowani Diecezjanie! Jeszcze raz zwracam się do Was z prośbą o modlitwę i wzajemne wsparcie w tym szczególnym czasie. Proszę także o wierne wypełnianie zaleceń władz cywilnych i kościelnych. Pozostańmy w domach, by w ten sposób przyczynić się do ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa. W naszych czasach nie spotkaliśmy się z tak trudnym doświadczeniem. Podejmowane decyzje przez władze cywilne mogą wzbudzać w nas lęk, niepewność czy zniechęcenie. Wynikają one jednak z ogromnej troski o nasze zdrowie i życie. Całą tę sytuację, wszystkich odpowiedzialnych i zaangażowanych w niesienie pomocy, nasze rodziny, chorych i cierpiących, powierzmy Bożej Opatrzności.

Łomża, dnia 14 marca 2020 r.

N. 233/B/2020

Janusz Stepnowski

Biskup Łomżyński

Sześć tygodni przed Wielkanocą Kościół rozpoczyna Okres Przygotowania Paschalnego - Wielki Post. Najstarsze wzmianki o liturgicznym przygotowaniu do Świąt Wielkiej Nocy odnajdujemy w dziele Tertuliana (+ 240 r.) De ieiunio i w wypowiedziach św. Ireneusza z Lyonu (+ 202). Obaj wielcy Ojcowie Kościoła wspominają o dwudniowym poście poprzedzającym Wielkanoc. Także Dionizy Aleksandryjski (+ 262 r.) i Didaskalia syryjska (III w.) wymieniają kilkudniowy post przed Paschą. Z kolei już czterdziestodniowe przygotowanie (Quadragesima Paschae) pojawia się w Kościele na przełomie III i IV w. Zaświadczają o tym wyraźnie: sobór w Nicei (325 r.), Egeria (Galia, IV w.), a także święci Atanazy z Aleksandrii (list pasterski z 334 r.), Hieronim (Palestyna, IV w.), Cyryl Jerozolimski i Ambroży.

Okres Przygotowania Paschalnego rozpoczyna się w Środę Popielcową. Podczas sprawowanej Liturgii ma miejsce obrzęd posypania głów popiołem. Początkowo (od V w.) popiołem posypywano głowy tylko publicznych pokutników przed wyprowadzeniem ich z kościoła. Ale już w IX w. do obrzędu tego zaczęli coraz częściej podchodzić także i pozostali uczestnicy zgromadzenia liturgicznego nie odbywający pokuty. Wychodząc zatem naprzeciw tej sytuacji, Ojcowie zgromadzeni na synodzie w Benewencie (1091 r.) zalecili tę praktykę duchowieństwu i wiernym w całym Kościele. Sam popiół uzyskuje się ze spalenia zeszłorocznych palm poświęconych w Niedzielę Palmową. Kapłan, posypując głowę popiołem, wzywa do pokuty, wypowiadając słowa: "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię" (Mt 1, 15) lub: "Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz" (por. Rdz 3, 19).

Środa Popielcowa - dzień, który rozpoczyna w Kościele katolickim okres Wielkiego Postu, czyli czterdziestodniowej pokuty - przypada w tym roku 26 lutego. Ten dzień ma pobudzić katolików do podjęcia zdecydowanej drogi osobistej odnowy i nawrócenia.

Wielki Post zakończy się w Wielki Czwartek 9 kwietnia, kiedy to katolicy rozpoczną obchody Triduum Paschalnego Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. Niedziela Wielkanocna przypada w tym roku 12 kwietnia.